Καλώς ορίσατε στην αρχαιότερη ιστοσελίδα της Ηλείας, στο Αντρώνι και στην Ορεινή Ηλεία.

Είναι οι κατάφυτες διαδρομές μέσα στις βελανιδιές και στα πλατάνια στο κέντρο της Κάπελης με τις απόκρημνες πλαγιές, τα σκιερά φαράγγια με τις πολλές σπηλιές, τους καταρράκτες, τους νερόμυλους και τις νεροτριβές, με τις δροσερές πηγές και τα καθαρά ποτάμια... Με τα πετρόχτιστα σπίτια, τα νόστιμα φαγητά και το καλό κρασί, τα αρχοντικά γλέντια και τους φιλόξενους κατοίκους.

Frontpage

ΤΙΜΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΠΟ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ…!

Καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Το λειτούργημα του δασκάλου -για εμένα- είναι ίδιο με αυτό του καλλιτέχνη, μόνο που το αντικείμενό του δεν είναι μια εξωτερική αισθητική ή ακουστική διαμόρφωση, αλλά η διάπλαση της ψυχικής εικόνας του μαθητή.
Ο δάσκαλος που έχει άμεση επαφή με το κάθε παιδί, γνωρίζει τις ιδιαιτερότητές, τις ανάγκες, τον χαρακτήρα του και μπορεί να το στηρίξει και να το διαμορφώσει κατάλληλα. Κανείς άλλος εξ αποστάσεως δεν μπορεί να προτείνει κανόνες και μεθόδους διδασκαλίας. Αυτό μπορεί να το επιτύχει μόνον η δημιουργική φαντασία του δασκάλου και ασφαλώς μπορεί να τον οδηγήσει σε σωστές ενέργειες. Ο δάσκαλος πρέπει λοιπόν να νιώθει ελεύθερος στην εκτέλεση της αποστολής του.
Αρνητική πλευρά η συμπεριφορά ορισμένων δασκάλων έναντι των παιδιών ήταν επώδυνη όπου ο δάσκαλος φάνταζε στους μαθητές του, ως ο μπαμπούλας. Τα παλιά χρόνια, ο δάσκαλος είχε το δικαίωμα και το ελεύθερο να τιμωρεί τους άτακτους μαθητές που δεν τον άκουγαν ή δεν πρόσεχαν στο μάθημα, κι όλα αυτά γίνονταν πάντα με την απόλυτη έγκριση των γονιών τους.

ΤΟ ΔΟΚΑΝΟ….!

Καταγραφή συλλογή Ηλίας Τουτούνης
 
Στα πολύ παλιά χρόνια, όλα τα βουνά γύρω από το χωριό καλύπτονταν από δάση. Υπήρχαν αρκετές πηγές και πολύ κυνήγι. Ο κόσμος ήταν φτωχός και τα πουλιά, οι λαγοί, τα αγριοκούνελα, τα αγριογούρουνα κάλυπταν ένα μέρος των αναγκών τους ως προς την διατροφή τους, ενώ κυνηγούσαν άλλα για τις γούνες όπως κουνάβια, βίδρες και τέλος έπρεπε να εξολοθρεύει και τα επιβλαβή για αυτόν ζούδια (άγρια ζώα), όπως νυφίτσες, αλεπούδες, ασβούς, λύκους, τσακάλια, αγριογούρουνα κ.ά.
Επειδή τότε δεν υπήρχαν όπλα ο άνθρωπος εφεύρε άλλους τρόπους, για να συλληφθούν τ’ άγρια ζώα. Μεταξύ των άλλων που ανακάλυψε το ανθρώπινο μυαλό για να τα καταφέρει, ένα εξ αυτών ήταν και το δόκανο.
Ο δόκανος ή το δόκανο ήταν μεταλλικές παγίδες θηραμάτων για τη σύλληψη ή και θανάτωση ζώων και πτηνών. Αποτελείται από δύο μεταλλικά οδοντωτά ελάσματα (σιαγόνες), ενωμένες στις άκρες. Αυτές υποστηρίζονται από άλλο ένα έλασμα κάθετο προς αυτές σε σχήμα οξείας γωνίας που ωθεί τις σιαγώνες να κλείνουν απότομα με την άσκησης πίεσης με ελατήριο και οι δαγκάνες δαγκώνουν (συλλαμβάνουν) το ζώο συνήθως από το πόδι ή και από το κεφάλι. Για την όπλιση υπάρχει άλλο ένα εργαλείο η σκαντάλη (σκανδάλη) όπου εκεί στερεώνεται το δόλωμα και ο χειριστής το οπλίζει, ώστε με την παραμικρή επαφή με το θήραμα ν’ απαγκιστρώνεται η σκαντάλη και να απελευθερώνει τις δαγκάνες που κλείνουν αστραπιαία με μεγάλη δύναμη και παγιδεύουν ή θανατώνουν το θήραμα. Τέλος στην άκρη του ελάσματος υπάρχει προσαρμοσμένη μια αλυσίδα όπου αυτή χρησιμοποιείται για να δένουν το δόκανο από σταθερά σημεία για να μην το παρασέρνουν τα θηράματα μετά την παγίδευσή τους. Η εν λόγω αλυσίδα, άλλοτε είναι ψιλή και άλλοτε χονδρή, ανάλογα με το δόκανο που είναι προσαρμοσμένη, το δε μήκος της περίπου στο ένα μέτρο.

ΤΟ ΑΧΟΥΡΙ…!

Συλλογή, καταγραφή, επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Αχούρι λέγεται ο χώρος δίπλα στο σπίτι ή στο ισόγειό του όπου εκεί διέμεναν τα υποζύγια (άλογα-γαϊδούρια- μουλάρια ίσως και βόδια), για να μην τα κλέψουν ή γιατί είχαν τις στάνες μακριά από το χωριό.
Η ονομασία αχούρι προέρχεται από την λέξη αχυρών δηλαδή αχυρώνας, χώρος όπου αποθηκεύεται το άχυρο. Αρχικά λεγόταν αχύριος (εννοείται χώρος) > αχύριον.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη «ahir». Αυτό είναι λάθος όσοι το ετυμολογούν. Νομίζω ότι οι Τούρκοι το υιοθέτησαν από τους Βυζαντινούς. Και αυτό το στηρίζω διότι οι Τούρκοι πριν κατακτήσουν το Βυζάντιο, ήσαν νομαδικός λαός και δεν είχαν μόνιμα οικήματα για τους εαυτούς τους, πόσο μάλλον για τα υποζύγια τους.
Τα περισσότερα σπίτια είχαν μια εσωτερική καταπακτή ή καταρράκτη με απλή ξύλινη σκάλα για να κατεβαίνουν οι ιδιοκτήτες την νύκτα στο αχούρι, να το ελέγχουν σε περίπτωση γέννας, ή όταν άκουγαν κάποιο περίεργο θόρυβο, ακόμη τα αχούρια τα αμπάρωναν από μέσα για ασφάλεια από τους ζωοκλέφτες και τους αλογοσούρτες.
Σήμερα ονομάζουμε αχούρι τον ακατάστατο ή ατακτοποίητο χώρο, όπως αυλή, δωμάτιο, αποθήκη, κ.λπ. Συνήθως ακούγεται και η φράση: «Πως μέσα ζεις σ’ αυτό το αχούρι».

ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ….!

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Από αρχαιοτάτων χρόνων και διαχρονικά ο άνθρωπος πέραν από την ενδυμασία και την υπόδησή του, φέρει μαζί του ακόμη και άλλα αντικείμενα για την προφύλαξη του από το κρύο, τον αέρα, την βροχή, τον ήλιο, για την ασφάλειά του, τον καλλωπισμό του, την υγιεινή του κ.λ.π.

-Για να απασχολούνται χρησιμοποιούσαν και έφεραν μαζί τους κομπολόγια, ή κάποια αλυσίδα, ένα ειδικό ιμάντα, ή μια αρμαθιά κλειδιά, μεταξύ αυτών βλέπουμε και κομπολόγια που είχαν μόνο δύο μεγάλες χάντρες. Επίσης έχουμε συναντήσει πολλούς τσοπάνηδες να μην αποχωρίζονται την φλογέρα τους.

-Για τον στολισμό τους έφεραν ωρολόγια, τσέπης ή χειρός, κολιέδες, αλυσίδες στον λαιμό με διάφορα χρυσά, ασημένια ή αργυρά ομοιώματα σταυρού, άγκυρας, τιμόνι καραβιού, αρχικά ονόματος ή κύριο όνομα, φιδιού, κεφαλής ανθρώπου, νομίσματα, κεφαλές αγίων κ.λπ. ακόμη δακτυλίδια, βέρες, ξενόκουμπα (μανικετόκουμπα), μικρές καρφίτσες στο πέτο του σακακιού τους, μεταλλικές ταυτότητες του στρατού κρεμασμένες στον λαιμό ή στα κλειδιά τους, βραχιόλια, σκουλαρίκια, γραβάτες, παπιγιόν, γάντια, διάφορα καπέλα, σκούφους, σκούφιες, ντρίτσες, κασκόλ, φουλάρια, η ζώνη του παντελονιού, οι τιράντες, ακόμη και οι μασέλες (τεχνητές οδοντοστοιχίες) χρυσά ή ασημένια πρόσθετα δόντια που θα λέγαμε ότι, ήταν και αυτά συνοδευτικά εξαρτήματα.

-Για την υγιεινή τους έφεραν τσατσάρα (χτένα), ονυχοκόπτη, πάνινο μαντήλι (χερομάντηλο) ή και χαρτομάντηλα, για να σκουπίζουν την μύτη ή και τον ιδρώτα. Επίσης ένα μαντήλι διπλωμένο με επιμέλεια και καλλιτεχνία στο τσεπάκι του σακακιού τους. Ακόμη έχουμε εντοπίσει και μερικούς να φοράνε ένα μεταλλικό βραχιόλι στο χέρι τους για τους ρευματισμούς.

-Παλιότερα πολλοί άνδρες έφεραν λουλούδι ή το κρατούσαν επιδεικτικά στο χέρι ενδιάμεσα στα δάκτυλα ή στο στόμα, στο αυτί ή και στο πέτο. Αυτός που έφερε πάντα γαρύφαλλο του προσκολλούσαν το παρατσούκλι «Γαρυφαλλάκιας». Αυτοί με το κόκκινο γαρύφαλλο ήταν οι λεγόμενοι γυναικάδες διότι το κόκκινο είναι το χρώμα του έρωτα.

Η ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΠΑΔΙΩΝ ΑΠΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ…!

Έρευνα καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

«Άντε να ’ρθει τ’ Αγιωργιού να βγω την τσίμα του βουνού!»

Έτσι έλεγαν οι γεροτσοπαναραίοι, που δεν άντεχαν τον κάμπο και την υγρασία. Περίμεναν πότε θα έλθει του Αγιογιωργιού να μετακινηθούνε με τα κοπάδια τους στα πατρικά βουνά. Αυτή ήταν η καθοριστική ημερομηνία αναχώρησης των μετακινουμένων τσοπαναραίων από τα χειμαδιά. Αυτή η αναγκαστική μετακίνηση των κοπαδιών πότε στα ορεινά και πότε στα πεδινά ανάλογα με την εποχή, γινόταν προκειμένου να εξασφαλίσουν τις κατάλληλες συνθήκες για τη διαβίωσή τους, τον ήπιο καιρό και την αφθονία τροφής, επειδή ήταν πολλά και μεγάλα τα κοπάδια, και ήταν αδύνατη η εκτροφή τους σε έναν τόπο.

Δύο είναι οι σημαντικές ημερομηνίες για τους μετακινούμενους τσοπαναραίους η πρώτη του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτου που εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου, όπου μετά την εορτή κατέβαιναν στα χειμαδιά και η δεύτερη του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου (κινητή εορτή), όπου ανέβαιναν πάλι στα βουνά για να ξεκαλοκαιριάσουν.

Κεντρική Σελίδα

Ο Τόπος μας

Παράδοση

Πολυμέσα

Ιστορία

Αναδημοσιεύσεις

Free Joomla! templates by Engine Templates