Καταγραφή συλλογή Ηλίας Τουτούνης
Μερικές από τις πολλές επήρειες που εξετάζει ο άνθρωπος είναι και το κακό συναπάντημα. Συναπάντημα λέγεται η τυχαία συνάντηση με ανθρώπους ή ζώα ή κακά πνεύματα, που νομίζουν ότι τους προξενούν κακό ιδίως το πρωί. Αυτό νομίζει ότι είναι μαγικό και σίγουρα έχει κάποια αφορμή και προκαλείται ηθελημένα, ενώ κάποια συμβαίνουν τυχαία. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο ο άνθρωπος το εξετάζει και το συγκολλάει σε οτιδήποτε πάθει όταν ιδεί ή ακούσει κάτι.
Αυτοί είναι οι ρασοφόροι, οι Οβραίοι, σακάτηδες (στραβοί, κουλοί, κουτσοί, μουγκοί, ζουμποί, στραβομούτσουνοι, κακομούτσουνοι), οι γκαστρωμένες γυναίκες, άκουροι και άπλυτοι, γύφτοι, ζήτουλες, οχθροί κ.ά.
Λέγεται ότι το κακό συναπάντημα το προκαλούν κυρίως τα κακά πνεύματα, μερικοί κακεντρεχείς άνθρωποι, ορισμένα ζώα αλλά και οι κακορίζικες ήμερες και ώρες.
Ως κακά πνεύματα συγκαταλέγονται οι νεράιδες, τα αερικά, τα δαιμονικά, οι βρυκόλακες, οι αράπηδες, τα ζούδια, τα σμιρδάκια, οι τραγογένηδες, οι τρικέρατοι, τα φαντάσματα, τα καλικατζάρια κ.ά.
Αυτά όλα εμφανίζονται σε σκιερά μέρη, σε κλεισούρες, ρέματα, χούνες, πηγές, χαλάσματα, νεκροταφεία, σε τόπους παλιών εγκλημάτων, σπηλιές, σταυροδρόμια, τρίστρατα, αλώνια, πηγάδια, υπεραιονώβια και αφορισμένα δένδρα, συκιές, σε τεράστια ξερά αστραποβαρεμένα δένδρα κ.ά.
Εμφανίζονται κυρίως το καλοκαιρινό κατά το καταμεσήμερο, τα μεσάνυχτα, όταν έχει φεγγάρι, όταν φυσάει άνεμος, με τα αστραπόβροντα κ.α.
Μια καλημέρα από άνιφτο άνθρωπο φέρνει αναποδιά στην μέρα σου. Συναπάντημα με νηστικό άνθρωπο φέρνει γρουσουζιά. Συναπάντημα με κακό γείτονα φέρνει αναποδιά και καλό είναι να γυρίσεις στο σπίτι του και να μην πας στο χωράφι. Αν έχεις συναπάντημα με χήρα ασαράντηγη, αυτό θεωρείται κακό συναπάντημα. Συναπάντημα με φονιάδες, κλέφτες, κατσικοκλέφτες και αλογοσούρτες. Συναπάντημα με λεχώνα, και λείψανο είναι πολύ κακό. Πρωινό συναπάντημα με μαύρη γάτα, γουρούνι, γεννημένη σκύλα, μονοκέρατη γίδα, και μαύρο πουλάρι είναι κακό συναπάντημα. Αν συναντήσεις ή ακούσεις κλαψοπούλι, κουκουβάγια, γκιώνη, κόρακα, κουρούνα, κούκο αυτό είναι κακό συναπάντημα
Ακόμη άμα ακούσεις ν’ αγουριώνται πολύ τα σκυλιά ή κακάρισμα κότας τα μεσάνυχτα, άμα βρεις στην φωλιά αυγό χωρίς κροκό, και πουκαμισόφιδο απάνω σε σκουτί.
Παλιά όταν κάποιος άνδρας πρωί- πρωί, πριν συναντήσει άλλον άνθρωπο και συναπαντούσε παπά, τότε συμβολικά έπιανε τα αρχίδια του, για να αποφύγει κάποιο κακό.
Σε κάποιο χωριό, ένας ονόματι Σωτήρης όταν έβλεπε τον παπά του χωριού του, έπιανε τα αρχίδια του επιδεικτικά μπροστά στον παπά για να του πάει καλά η ημέρα. Του παπά του ξινοφαινότανε αλλά δεν του έλεγε τίποτα γιατί ο Σωτήρης ήταν αγριάνθρωπος. Από τα πολλά ο παπάς μια μέρα του την φύλαγε και μόλις είδε τον Σωτήρη, σήκωσε τα ράσα του και έπιασε τα αρχίδια του επιδεικτικά και αυτός, και τηρώντας τον Σωτήρη που έμεινε άναυδος του λέει:
-Σε πρόλαβα σήμερα Σωτήρη για να πάει καλά η ημέρα μου. Ο Σωτήρης κοκκίνισε τον κοιτάει και έτριζε τα δόντια του, δείχνοντας την αγριότητά του. Κάνει πιο κάτου δυο βήματα και διπλώθηκε και έπεσε και αρχίζει να βρίζει τον παπά λέγοντας:
-Μπα που να σου κοπούνε από την ριζάρχιδο ρε τραγογένη, το πες και έγινε!
Επίσης δεν ήθελαν να συναντήσουν πρωί – πρωί ανθρώπους που είχαν τσακωθεί και δεν μιλιούσαντε.
Αν συναπαντούσαν κάποιον ή κάτι από αυτά που προανέφερα, τότε πριν τον χάσουν από τα μάτια του, έβγαζε μια τρίχα από τα γεννητικά του όργανα και την πετούσε προς το μέρος, που είδε το κακό συναπάντημα κι την φυσούσε προς το μέρος του και την άφηνε να την πάρει ο αέρας λέγοντας τρεις φορές από μέσα του.
«Όπως χάνεται την τρίχα μου, έτσι να χαθεί και το συναπάντημά σου!» ή «Ότι πεις για μένα, στην πλάτη σου να τα ιδώ φορτωμένα!» και συνέχιζε κλείνοντας: «Ιησούς Χριστός Νικά κι όλα τα κακά σκορπά!»
Όταν δεις άνιφτο γύφτο το πρωί είναι κακό συναπάντημα και κάνοντας τρεις φορές τον σταυρό του μέσα του λέει: «Χάσου γύφτο από μπροστά μου, για να πάου στην δουλειά μου!»
Οι κυνηγοί όταν δουν παπά τον δένουν κόμπο δηλαδή δένουν το μαντήλι τους κόμπο μέχρι να βαρέσουν το θήραμα!
Κατά την αλλαγή του χρόνου την πρωτοχρονιά εξετάζανε ποιον θα πρωτοδούν για να τους πάει καλά η χρονιά, αν έβλεπαν κάποιον ανεπιθύμητο τότε το κακομελέταγαν όταν πάθαιναν αβαρίες.
Όταν έβλεπαν καμιά, κουτσομπόλα, καμιά που μελέταγε ή γκιόσα (παλιογυναίκα) έλεγαν: «Φτου τσουκνίδα στο μουνί της και πιπέρι στο γλωσσί της, απουκάτου να την τζούζει και απουπάνου να την καίει να μην μπορεί να λέει!»
Φράσεις συναπαντήματος:
-Η σάρα και η μάρα και το κακό συναπάντημα!
-Κακαντάμωσες; Κακοπόπαθες!
-Μαύρος γάτος στην στράτα σου; Καρτέρα την τρομάρα σου!
-Μήτε διάβολος στο στρατί, μήτε ζημιά στην αυλή!
-Ο Θεός να σε φυλάει από αδικιά και από κακό συναπάντημα!
-Το πι και το φι και τι καλό συναπάντημα!
-Φυλάξου από τούρκο και από κακό συναπάντημα!
