Η πρώτη σύναξη για τη καταγραφή του Ηλειακού Τραγουδιού έγινε στην Αμαλιάδα, στις 15 του περασμένου Φλεβάρη, σε ένα κέντρο στη θέση Χαβαρόβρυση του δ.δ. Χαβαρίου Αμαλιάδας.
1
Η κίνηση αυτή ενθουσίασε πολλούς φίλους του δημοτικού τραγουδιού και η επόμενη σύναξή δεν άργησε να έλθει. Η συνάντηση έγινε τώρα λίγο ψηλότερα, κοντά στη Κάπελη, στο χωριό Σκλήβα του δήμου Πηνείας, στις 21 Μαρτίου 2009. Στη συνάντηση αυτή, κυριάρχησαν τραγουδιστές από την ορεινή Ηλεία, την Τριταία και την Πηνεία.
Ακούστηκαν πολλά γνωστά και πρωτάκουστα τραγούδια από αγνώστους τραγουδιστές.
O αντιπρόεδρος του συλλόγου φίλων παραδοσιακού τραγουδιού «Ο ΜΟΡΙΑΣ», Bασίλης Ρούτσης είπε τα τραγούδια:
«Ποιος είδε τέτοιο φάντασμα όρε παράξενο μεγάλο,
να κουβεντιάζουν δροσούλα μου τα βουνά άχ,
να κουβεντιάζουν τα βουνά ορέ με τις κοντοραχούλες...»
«Θέλω να σχίσω τα βουνά με της ελιάς το φύλο...
Στο ‘πα και στο παρήγγειλα και στο ‘γραψα στο γράμμα...»
Ο Παναγιώτης Γκογκάκης με τη βυζαντινή του μελωδία:
«Ούλες οι νιές παντρεύονται κι ούλες τα νιάτα χαίρονται
Και εγώ η δόλια η καημένη είμαι στο ράφι μεινεμένει...»
O Aγγελής Δελάκος από του Σκλήβα είπε το παραπονιάρικο:
«Με μαύρο δάκρυ έκλαψα σαν πήγα στο χωριό μου,
γύρω τριγύρω ερημιά, αχ γύρω μου είδα σκοτάδι,
κι είδα γερόντους μοναχούς μέσα στα καφενεία
Τον ταχυδρόμο καρτερούν ωχ, ωχ...»
Ο Νίκος Βελισσάρης είπε:
«Σαν πας πουλί μου στο Μοριά...»
Ο Σπαρτουλαίος Παναγιώτης Κωστόπουλοςμε συνοδεία τη φλογέρα του μας είπε:
«Αν θέλετε να ακούστε κλάϊματα...»
Ο Πέτρος Ανδρουτσόπουλος:
«Κλείσαν οι στράτες του Μοριά...»
«Απάνω σε μια λεϊμονιά κελάηδαγε ένα αηδόνι.
και το λέγε τόσα καλά οπού με βαλαντώνει.
Τη λεϊμονιά ν’ εσήκωσα να κόψω ένα λεϊμόνι
για να το στύψω να το πιω να μου φτιαχτούν οι πόνοι.
Κι η λεϊμονιά απ’ το φόβο της τους κλώνους της μαζεύει,
δεν τ’ ήξερα λεβέντη μου πως πόναγες για μένα,
Να γίνω γης να με πατάς γεφύρι να περάσεις,
βρυσούλα με κρύο νερά να πιεις να ξεδιψάσεις».
Η Ρούλα Κλάδη:
«Σήκω Δημήτρο μ’ κι άλλαξε και βάλε τα καλά σου Δημητρούλα μου
Να πάμε πάνω στα βουνά άιντε ψιλά στα κορφοβούνια Δημητρούλα μου
Να σου βαφτίσω Δημήτρο μου το παιδί να βάλω το δικό σου
Κι αν δεν σ’ αρέσει το όνομα άιντε να βάλω το δικό μου πάπια χήνα μου
Στα μάτια μοιάζει Δημήτρο μου του παπά στα φρύδια του κουμπάρου...»
O Γιάννης Κορδονούρης:
«Ήρθεν η ώρα για άρμεγμα ορέ Ασημούλα μου
η ώρα για τη στρούγκα, πάρε Ασήμο τ’ άλογα.
Πάρε Ασήμο τ’ άλογα και φόρτοσ ’ τα ταγάρια
κι αυτό το δρόμο που θα πας, να τον ξαναγυρίσεις.
Κι αυτή το δρόμο άλλαξε, η Ασημούλα μας.
Πήρε το δρόμο των κλεφτών και των καπεταναίων...»
Νεραζτούλα φουντωμένη πούνε τ’ άνθη σου
Πούνε η πρώτη σου εμορφάδα πουν τα κάλλη σου
Φύσηξε βοριάς κι αέρας και τα τίναξε Νερατζούλα
Σε παρακαλώ βοριά μου φύσα ταπεινά Νερατζούλα
Να αρμενίσουν τα καράβια τα σπετσιώτικα
Ο Τριαντάφυλλος Αναγνόπουλος από την Κερέσοβα είπε πολλά τραγούδια:
«Είδα στον ύπνο μου ποταμό να αφρίζει να βροντάει
Είδα και τη μανούλα μου μωρέ για μένα να πονάει..».
«Ποιος άνεμος τα σκόρπισε τα χρόνια ένα...»
«Χρυσός αητός ξεκίναγε χρυσέ μου αητέ σε πράσινα λιβάδια
δεν βλέπω αρνιά αχ δεν βλέπω αρνιά να βόσκουνε αχ...»
«Το ποιος χτυπάει το μάνταλο το νάνι το νανάκι,
αχ το νάνι το νανάκι, να ‘ρθεις αργά το βράδυ,
ορέ απόψε ο άντρας μου είναι εδώ το νάνι το νάνι,
αχ το νάνι το νανάκι, να ‘ρθείς ταχιά το βράδυ,
θα σου ‘χω ψάρια στον νταβά, το νάνι το νάνι,
αχ το νάνι το νανάκι μωρέ, κι’ αυγά τηγανισμένα,
Θα σου ‘χω και γλυκό κρασί, το νάνι το νάνι,
αχ το νάνι το νανάκι, για να ’μαστε...»
«Φίλοι καλωσορίσατε να φάμε και να ποιούμε,
κι απ’ τες καλές αντάμωσες και που θα ανταμωθούμε,
στο Αϊ Λιά στον πλάτανο μωρέ, που είναι μια κρύα βρύση,
που ’χουν οι κλέφτες σύναξη μωρέ, που ’χουν το συναγόη
που ’χουν τα αρνιά και ψένονται μωρέ, κριάρια σουβλισμένα...»
Ο δήμαρχος, είπε το τραγουδάκι που τραγούδαγε ο αείμνηστος παπα-Ντίνος, (το λέμε τώρα, που και να θέλει ο Δεσπότης, δεν θα μπορέσει να τον τιμωρήσει).
«Μια βοσκοπούλα αγάπησα μια ζηλεμένη κόρη...»
Το τραγούδι δεν θα το δημοσιεύω εδώ για να αναγκάσω το δήμαρχο να το ξανατραγουδήσει στο μπαλκόνι, προεκλογικά.
Ο Ηλίας Τουτούνης τραγούδησε σατυρικά και σκωπτικά τραγούδια:
«Κίνησα να πάω στο μύλο με τη θειά μου την Κοντύλο,
τρέχει εκείνη πάει πρώτα, πάω κι εγώ και κλιώ την πόρτα.
σπρώξε εκείνη σπρώξε εγώ, κάτω κείνη απάνω εγώ.
Να κι ο μπάρμπας από πέρα, ντάκα ντούκα τη μαχαίρα,
ανιψιέ μου της κάνης, της το βάνω για να γιάνει».
«Θειά μου Νικολάκενα που έπεσες ανάσκελα,
που τσακίστηκες στο χέρι, κακοπόπαθα η καημένη
τόνα μου νύχι με πονεί και τ’ άλλο που με σφάζει,
μωρή που τ’ βρες τ’ λεφτά, μιας και τα ’χωσες βαθιά.
Στου αρχιδιάκου την αυλή γάμος εγινότανε
γάμος εγινότανε κάποιος παντρευότανε.
Ν’ ανάψω λύχνο για να ιδώ...»
«Κρίμα ήταν που γέρασα τα νιάτα μου δεν γλέντησα.
Βλέπω νιές και είμαι ζηλιάρης, γέρος και παραπονιάρης
Σώπα γέρο και μην κλαις, θα γεράσουνε κι αυτές.
Θα ‘χουνε κι αυτές καμπούρα και στα χέρια τους μαγκούρα.
Θα τ’ ασπρίσουν τα μαλλιά, θα φορέσουνε γυαλιά...»
Ο Άγγελος Κανελλακόπουλος, ο δικός μας, του Σμιρδέλη, που είχα να τον ακούσω δύο τρία χρόνια. Μου άρεσε πολύ στα γνήσια δημοτικά τραγούδια:
«Κορίτσια από τα Γιάννενα νυφάδες απ' το Σούλι
Τα μαύρα να φορέσετε να μαυροφορεθείτε
το Σούλι θα χαρατσωθεί χαράτσι θα πληρώσει
Τζαβέλενα σαν τ' άκουσε πολύ της κακοφάνει
παίρνει και ζώνει τ' άρματα...»
«Τη στέκεις μαραμένη πάλι εκεί μωρέ Αλεξάνδρα…
Μην είσαι απ’ τη βροχή μωρέ Αλεξάνδρα...»
«Ένας λεβέντης χόρευε μωρέ σε μαρμαρμαρένιο αλώνι...»
Μέσα από τους υπέροχους σκοπούς, τα αυθεντικά ακούσματα και τη μελωδική πολυφωνία των τραγουδιστών μας, με το συντονισμό και την επίβλεψη του φίλου μου Ηλία Τουτούνη, κατάφερα να αποτυπώσω θησαυρούς των δημοτικών μας τραγουδιών, που ένα μικρό δείγμα από δω σας παρουσιάζω.
Κώστας Παπαντωνόπουλος Θεριστής 2009
2
3
4
5
6
7