Καταγραφή Κώστας Παπαντωνόπουλος
Λούστρος ονομάζεται ο πλανόδιος που το επάγγελμά του είναι να βερνικώνει και να γυαλίζει παπούτσια περαστικών. Στη δουλειά του ο λούστρος χρησιμοποιεί ένα κασελάκι που μέσα έχει τα βερνίκια και τις βούρτσες για το γυάλισμα των παπουτσιών. Συνήθως την εργασία του λούστρου την έκαναν μικρά παιδιά ή έφηβοι και κάποιοι που επέλεγαν αυτό το επάγγελμα ως ευκαιριακή εργασία. Η αμοιβή τους ήταν ελάχιστη καθώς ο εκάστοτε πελάτης τους έδινε ότι ήθελε που ξεκίναγε από μία - δύο δεκάρες.
Στην ορεινή Ηλεία, Αχαΐα, Γορτυνία, λούστρος σαν επάγγελμα δεν υπήρχε αλλά την λέξη την χρησιμοποιούσαν για να χαρακτηρίσουν τον αλήτη, τον ανήθικο, και γενικότερα τον παλιάνθρωπο.
Εδώ όμως δεν θέλουμε να θίξουμε αυτό το λιτό και ωραίο επάγγελμα που έκαναν πάρα πολλοί για να ζήσουν τις οικογένειές του αλλά και των νεαρών που πάλευαν μέσα στην φτώχεια τους να επιβιώσουν. Ασχέτως αν οι πλούσιοι τους υποτιμούσαν, πολλές φορές με την φράση: «Α ρε λούστρο!»
Το επεισόδιο που σας περιγράφουμε παρακάτω διαδραματίστηκε σε ορεινό δικό μας χωριό ένα βράδυ προεκλογικά όταν κατέφθασε ένας υποψήφιος βουλευτής και πρώην υπουργός, για να ψαρέψει ψηφοφόρους. Στο καφενείο του χωριού άρχισε η συζήτηση ψηφοθηρίας, χωρίς όμως να θιχθούν τα φλέγοντα και χρονίζοντα προβλήματα. Ένας εκ των χωριανών καθόταν σ’ ένα τραπέζι στην άκρη μοναχός του, έπινε το ποτό του, κοιτούσε, άκουγε και δεν μιλούσε.
Ο υποψήφιος βουλευτής τον έκοψε αλλά δεν του μίλησε. Στο τέλος μόλις ήρθε η ώρα ν’ αποχωρήσει ο υποψήφιος, χαιρέτιζε όλους και ταυτόχρονα τους ζητούσε και την ψήφο τους, που ήταν ο απώτερος σκοπός του.
Μόλις έφθασε και σ’ αυτόν τον μοναχικό τύπο του έδωσε το χέρι να τον χαιρετίσει, αυτός σηκώθηκε τον χαιρέτισε και του χαμογέλασε.
Τότε ο υποψήφιος βουλευτής βλέποντας το χαμόγελο πήρε αέρα και του ζήτησε να τον ψηφίσει, που να μην του το έλεγε.
Ο χωριάτης με μια απότομη κίνηση τράβηξε το χέρι του, που το κρατούσε ο βουλευτής παρατείνοντας την χειραψία, και του λέει με έντονη νευρικότητα:
-Γιατί να σε ψηφίσω ρε λούστρο;
Ο ψηφοθηράκιας, στην αρχή τα έχασε, αλλά θέλησε να βάλει τα πράγματα στην θέση τους.
-Να με ψηφίσεις, του λέει, για το καλό το δικό σου και του τόπου μας!
-Γιατί να σε ψηφίσω ρε λούστρο, αγρότης είμαι, η σύνταξή δεν με φθάνει ούτε για φαγητό, φάρμακα υποχρεώσεις κ.λπ. ο αδερφός μου χωροφύλακας αν και μικρότερος έχει βγει στην σύνταξη πολλά χρόνια, του παιδιού μου του ρήμαξε το κοπάδι μια αρρώστια και φράγκο δεν πήρε, άσε που αρρώστησε και αν και ο γιατρός του έδωκε τρεις μήνες άδεια δεν του την δικαιολογούσε το Ο.Γ.Α. Του κουμπάρου μου στον κάμπο του κάηκε το μισό λιοστάσι και δεν δικαιούταν αποζημίωση. Όταν όμως τρακάρισε ο άλλος μου γιος ένα φανάρι του αμαξιού του, το πλήρωσε η ασφάλειά του.
Ο υποψήφιος αφού δεν μπορούσε να δώσει απαντήσεις, και για να τον αποφύγει του ζήτησε να ρωτήσει πρώτα τον αρμόδιο και να μάθει και θα του απαντούσε με επιστολή.
Τότε πετάγεται ο χωριάτης και του λέει πάλι:
-Εεε … αφού δεν ξέρεις, τότε γιατί να σε ψηφίσω ρε λούστρο!