Γεωγραφικά, το Αντρώνι βρίσκεται εντός της περιφέρειας της αρχαίας Ακρώρειας (άκρα-όρος), που ήταν περιοχή της Ηλείας στα σύνορα Αρκαδίας – Αχαΐας. Εκτεινόταν στο οροπέδιο «Φολόη» ανατολικά της Κοίλης Ίλιδας και βορειοανατολικά της Πισάτιδας. Περιλάμβανε και το δυτικό τμήμα της Αρκαδικής οροσειράς του Ερύμανθου[1] (στον σημερινό Αστρά[2]). Ανατολικό σύνορο της Ακρώρειας ήταν ο ποταμός Ερύμανθος.

To έδαφος ήταν βατό μόνο στο δυτικό και στο νότιο τμήμα. Στο ανατολικό άκρο της διακρίνονταν μικρές και μεγάλες χαράδρες που διευκόλυναν τα νερά των πηγών και της βροχής να κατέβουν στην θάλασσα.

Το κλίμα τους χειμερινούς μήνες ήταν ήπιο, με λίγο πάγο, ενώ τα γύρω βουνά ήταν καλυμμένα με χιόνι. Το καλοκαίρι ήταν «υγιεινό» και δροσερό. Από την Άνοιξη μέχρι και τον Οκτώβριο υπήρχε πλούσια βλάστηση των δέντρων και των άγριων φυτών.

Ένα μεγάλο κομμάτι της Ακρώρειας βρίσκεται σήμερα στο κτηματική περιφέρεια Αντρωνίου, που ξεκινά από την διασταύρωση της σημερινής Ε.Ο. 111 στην Παλιομποκοβίνα και φθάνει έως το Καλλιμάνι.

Οι πόλεις της Ακρώρειας δέχονταν συνεχώς επιθέσεις και λεηλασίες, άλλοτε από τους Ηλείους και άλλοτε από τους Αχαιούς και τους Αρκάδες που την διεκδικούσε λόγω της ορεινής γεωγραφικής θέσσης.

Στα πρώιμα ιστορικά χρόνια (αρχές του 8ου αι. π.χ.) η Ακρώρεια, η Πισάτιδα και η Τριφυλία ανήκαν στην Κοίλη Ήλιδα, των οποίων οι κάτοικοι κατανέμονταν στους γαιοκτήμονες, στους πολίτες και στους υποτελείς.

Τον 7ο αι. π.χ. η Ακρώρεια ανεξαρτητοποιείται λόγω παρακμής της Ήλιδας, δηλαδή «απογυμνώθηκε από την περιοικίδα Χώρα».

Τον 6ο αι. η Ήλιδα ανακτά τις δυνάμεις της και προσαρτά και πάλι ως περιοικίδα την Ακρώρεια και την Πισάτιδα και επί πλέον το βόρειο τμήμα της Τριφυλίας. Εδώ μένουν μέχρι το 401π.χ., οπότε η Σπάρτη υπό τον Άγη εισβάλλει από την Αχαΐα για να απελευθερώσει τις περιοικίδες πόλεις. Ο σεισμός όμως, που ερμηνεύτηκε ως κακός οιωνός, υποχρεώνει τον Άγη να υποχωρήσει. Ο Άγης για δεύτερη φορά τον ίδιο χρόνο εισβάλλει από το νοτιο-ανατολικό τμήμα της Τριφυλίας με συμμάχους της Ακρώρειους. Η καταστροφή της Ηλείας είναι γενική, αναγκάζοντας τον Θρασυδαίο να ζητήσει ειρήνη. Έτσι το 399 π.χ. παραιτούνται από την Ακρώρεια, το Λασιώνα και τις άλλες περιοχές.

Μετά την συντριβή της Σπάρτης (371 π.χ) στην μάχη των Λεύκτρων, η Ήλιδα με δημοκρατική κυβέρνηση ανακτά την ανεξαρτησία της και μαζί την Ακρώρεια.

Το368 π.χ. παραχωρείται για πρώτη φορά ή εκ νέου το δικαίωμα του πολίτου στους κατοίκους της Ακρώρειας.

Το 365π.χ. οι Ηλείοι με ολιγαρχική κυβέρνηση προβαίνουν στην κατάληψη του Λασιώνα και έρχονται σε ρήξη με τους Αρκάδες, εισβάλλουν στην Ακρώρεια και κυριεύουν τις πόλεις της εκτός του Θραυστού. (Realencyklopaedie)

Tο 364 π.χ. η Ακρώρεια παρέμεινε ανεξάρτητη.

Το 363 π.χ. με την ειρήνη των Αρκάδων-Ηλείων περιέρχεται στο κράτος της Ήλιδας. Ο Λασιώνας όμως παραμένει στην Αρκαδία.

Στον πόλεμο μεταξύ του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένους και των Αχαιών το 226 π.χ. οι σύμμαχοι των Σπαρτιατών Ηλείοι διώχνουν τους Αχαιούς από την Ακρώρεια.

Το 217 π.χ. οι Ηλείοι αναγκάζονται να συνθηκολογήσουν και τα σύνορα τους περιορίζονται στην Ακρώρεια εκτός του Λασιώνα, ο οποίος παρέμεινε στην εξουσία του Φιλίπου Ε΄.

Δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί η θέση των πόλεων της Ακρώρειας, Θραυστού, Αλίου, Ευπαγίου και Οπούντος. Ο Κούρτιος αποδίδει στην πόλη Οπούντα κάποια λείψανα που βρέθηκαν σε απόσταση 1500 μέτρων από την δεξιά όχθη του άνω Πηνειού στο χωριό Σκιαδά.

Δεκέμβριος 2005

Κώστας Παπαντωνόπουλος

[1] Τον ονόμαζαν και Ωλονό, Ωλενό, διότι από την θάλασσα παρατηρούμενος παρουσιάζει σχήμα βραχίονα (ωλένης).

[2] Τον ονόμαζαν Αστρά διότι άστραφτε στον Ήλιο