Μία από τις πρώτες νικηφόρες μάχες των Ελλήνων κατά την μεγάλη Επανάσταση του 1821 στην Ηλεία και ιδιαίτερα στον Μοριά, είναι η ένδοξη νίκη στην θέση Πούσι του Λάλα.
Το Λάλα είναι ένα χωριό της ημιορεινής Ηλείας, στο δρυοδάσος της Φολόης. Στη διάρκεια της δεύτερης περιόδου της Τουρκοκρατίας, εκεί, κατοικούσαν εξισλαμισμένοι Τουρκαλβανοί. Με τη μεγάλη και επίλεκτη στρατιωτική δύναμη, που διέθεταν, είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος ολόκληρου του Μοριά. Αποτελούσαν τις Ειδικές Δυνάμεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στον Μοριά. Όπου προέκυπταν σοβαρά επεισόδια, που ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστούν από την ντόπια εξουσία, αποστέλλονταν στο σημείο οι σκληροτράχηλοι Λαλαίοι, ώστε να καταπνίξουν τα επαναστατικά κινήματα.
Στις αρχές της Επανάστασης του 1821, ο αρχηγός των επαναστατημένων σωμάτων του Μοριά, αρχιστράτηγος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, θεώρησε ότι οι Λαλαίοι, ήσαν μια μεγάλη απειλή για την πορεία του Αγώνα. Γι’ αυτό το λόγο, δίνοντας τις ανάλογες οδηγίες, έστειλε τον Γιωργάκη Πλαπούτα με τους οπλαρχηγούς της Ηλείας, της Γορτυνίας και του Ωλενού, με σκοπό να ιδρύσουν στρατόπεδο κάτω από τη μύτη των Λαλαίων, ώστε να τους παρενοχλούν. Η αποστολή είχε δύο σκοπούς. Πρώτον, να τους αποκλείσουν στο Λάλα ώστε να μην επιχειρούν ληστρικές εξόδους προς την ευρύτερη περιοχή και, δεύτερον, να τους εμποδίσουν να εκστρατεύσουν προς την Τριπολιτσά, όσο καιρό θα κρατούσε η πολιορκία της πρωτεύουσας, αλλά και της κεφαλής του Μοριά.
Ο Πλαπούτας κατέβηκε στην Ηλεία και, με τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς, ίδρυσε στην ευρύτερη περιοχή στρατόπεδο, σύμφωνα με τις οδηγίες του αρχηγού.
Στο στρατόπεδο των Ελλήνων επικρατούσαν δύο απόψεις αναφορικά με την αντιμετώπιση των Λαλαίων. Οι Επτανήσιοι, οι οποίοι αποτελούσαν την πιο οργανωμένη στρατιωτική δύναμη, ήθελαν να επιτεθούν άμεσα εναντίον των Λαλαίων, ενώ οι ντόπιοι προτιμούσαν να περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία.
Από την πλευρά τους, οι Τουρκαλβανοί προσπάθησαν να κερδίσουν χρόνο με σκοπό να συντονισθούν και να διασπάσουν το Ελληνικό στρατόπεδο. Στις αρχές του Ιουνίου του 1821, ο Κεφαλλονίτης Παναγής Μεσσάρης, μετέφερε στους Λαλαίους επιστολή των Επτανησίων αρχηγών Κωνσταντίνου και Ανδρέα Μεταξά, Γεωργίου Φωκά, Ευαγγέλη Πανά, Παναγιώτη Στρούτζα, Μιχαήλ Κουτουφά και Διονυσίου Σεμπρικού, που τους καλούσε να παραδοθούν άνευ όρων.
Οι Λαλαίοι άρχισαν να κωλυσιεργούν, υποστηρίζοντας ότι την απόφαση θα έπρεπε να την πάρουν οι αρχηγοί τους, οι οποίοι απουσίαζαν από το Λάλα. Τότε, οι επαναστάτες, με επικεφαλής τον Γεώργιο Πλαπούτα, τους αδελφούς Μεταξά και τον Γεώργιο Σισίνη, αποφάσισαν να δράσουν και να τους επιτεθούν από τρία σημεία.
Χωρίς να συντονιστούν κατάλληλα, ο Πλαπούτας επιτέθηκε μόνος του στις 9 Ιουνίου και, φυσικά, αναγκάστηκε να υποχωρήσει μετά την αντεπίθεση των Λαλαίων. Μέσα στη σύγχυση από την μάχη και τον μεγάλο καύσωνα που επικρατούσε, ο Πλαπούτας άφησε την τελευταία του πνοή στην περιοχή Μπαστηρά, προς τη Νεμούτα. Ακόμη, 14 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους (11 Πελοποννήσιοι και 3 Επτανήσιοι). Οι δε απώλειες των Λαλαίων ήσαν υπερδιπλάσιες.
Στο στρατόπεδο των Ελλήνων επικρατούσε μεγάλη σύγχυση. Οι ίντριγκες και τα «αλληλοφαγώματα» για την αρχηγία ήταν η αιτία που, πολλοί απ’ αυτούς, ήθελαν να εγκαταλείψουν τον αγώνα. Ο Κολοκοτρώνης, που αντιλήφθηκε την κατάσταση, έστειλε τον εμπειροπόλεμο Δημητράκη Πλαπούτα, ο οποίος κατόρθωσε να τους ενώσει και να τους εμψυχώσει. Οι Λαλαίοι, από την άλλη, αναθάρρησαν και αυτοί, όταν είδαν να καταφθάνουν ενισχύσεις από την Πάτρα. Επικεφαλής των 1.000 Τουρκαλβανών ήταν ο Γιουσούφ Πασάς.
Ο Γιουσούφ ήθελε να ξεκαθαρίσει αμέσως την κατάσταση και επιτέθηκε με τους άνδρες του στη περιοχή Πούσι, όπου βρίσκονταν οχυρωμένοι οι Έλληνες. Βασικός του στόχος ήταν να αποσπάσει, πρώτα, τα κανόνια που διέθεταν οι Επτανήσιοι και στη συνέχεια με την ησυχία του να τους αποδεκατίσει. Ήθελε να επιβάλλει τους όρους του, χωρίς όμως να υπολογίσει τους γενναίους Έλληνες.
Η μάχη δόθηκε σώμα με σώμα και η ανδρεία των Ελλήνων ανάγκασε τις δυνάμεις του Γιουσούφ να υποχωρήσουν και, μαζί με όλους τους Λαλαίους - την επομένη μέρα - να πάρουν το δρόμο για την Πάτρα. Οι Έλληνες, στο Πούσι, έχασαν 84 άνδρες (60 Πελοποννήσιους και 24 Επτανήσιους). Οι επαναστάτες, όταν εισήλθαν στο ερημωμένο, πλέον, Λάλα, το λεηλάτησαν και, στη συνέχεια, το πυρπόλησαν, φοβούμενοι την επάνοδο των Λαλαίων. Συνολικά, γύρω στα χίλια σπίτια παραδόθηκαν στις φλόγες.
Η νίκη των Ελλήνων σήμανε το τέλος της επιβολής των Λαλαίων στην περιοχή μας και εξασφάλισε την εκ των δυτικών βοήθεια των εχθρικών δυνάμεων, κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς. Η Ηλεία, ύστερα από αυτή την μεγάλη νίκη, ήταν η πρώτη που απελευθερώθηκε και, στο έδαφός της, δεν εγκαταστάθηκε, ξανά, Τούρκος.
Το antroni.gr, σε ένδειξη τιμής και ύστερα από επίπονη και χρονοβόρα αναδίφηση στην πλούσια βιβλιογραφία, συνέλλεξε τα ονόματα των αγωνιστών, που πολέμησαν στη μάχη του Λάλα, καθώς και τα αριστεία που δόθηκαν σε αυτούς, για τη συμμετοχή τους σε διάφορες μάχες. Ενδεικτικά, σας αναφέρουμε μέρος από τα ονόματα των συμμετεχόντων που διαθέτουμε στα αρχεία μας.
Αβράμης Αποστόλης, Δίβρη.
Αβράμης Θεόδωρος, Δίβρη.
Αβραμόπουλος Αντώνιος, Δίβρη.
Αβραμόπουλος Πανάγος, Μπουχιώτι Ηλείας.
Αγγελακόπουλος Κωνσταντίνος, Παλούμπα Γορτυνίας.
Αγγελακόπουλος Σπύρος, Μποστίτσι δήμου Κλείτορος.
Αγγελής Λαβδιώτης ή Γεραγγελής, Λάβδα.
Αγγελόπουλος Αγγελής, Νουσά.
Αγγελόπουλος Αντώνιος, Αγουλινίτσα.
Αγγελόπουλος Αργύρης, Γιάρμαινα.
Αγγελόπουλος Αργύριος, Κούτελη Καλαβρύτων.
Αγγελόπουλος Γιαννάκης. Κρεκούκι.
Αγγελόπουλος Γιάννης του Αγγελή, Λάβδα Ανδρίτσαινας.
Αγγελόπουλος Γιάννης, Λάβδα Ολυμπίας.
Αγγελόπουλος Ελευθέριος, Γαστούνη.
Αγγελόπουλος ή Μαλαπέτζας Σπήλιος, Κούμανι Ηλείας.
Αγγελόπουλος Πανάγος, Σοπωτό Καλαβρύτων.
Αγιόπουλος Γιαννάκος, Τρόπαια Γορτυνίας.
Αγρίκος Δημήτριος, Καβάσιλα.
Αδαμόπουλος Γεώργιος, Ζελέχοβα Ολυμπίας.
Αδαμόπουλος Γεώργιος, Ζελέχοβα.
Αδαμόπουλος Γιάννης, Ζελέχοβα Ολυμπίας.
Αδαμόπουλος Ιωάννης, Ζελέχοβα.
Αδαμόπουλος Πέτρος, Ζελέχοβα.
Αθανασακόπουλος Διονύσιος, Γαστούνη Ηλείας.
Αθανασακόπουλος Διονύσιος, Γαστούνη.
Αθανασίου Μιχάλης Βερβίτσα, Φιγαλείας.
Αθανασόπουλος Αγγελής, Πύργος Ηλείας.
Αθανασόπουλος Γαλάνης, Πύτργος Ηλείας.
Αθανασόπουλος Γεώργιος ή Κακογιώργης, Μάζι Σκυλλουντίας.
Αθανασόπουλος Ιωάννης, Δίβρη.
Αθανασόπουλος Κωνσταντίνος, Δίβρη.
Αθανασόπουλος Κωνσταντίνος, Ξυλοκέρα.
Αθανασόπουλος Μιχάλης, Βερβίτσα.
Αθανασόπουλος Νίκολάκης, Μηλιές.
Αθανασόπουλος Νικόλαος ή Καψαλιάρης, Βιδιάκι Γορτυνίας.
Αθανασόπουλος Νικόλαος, Μετρομάδι Φαρρών.
Αθανασόπουλος Παναγιώτης, Δίβρη.
Αθανασόπουλος Παναγιώτης, Ρόβια Ανδρίτσαινας.
Αθανασόπουλος Χρυσανθάκης, Δίβρη.
Αθανασόπουλος Χρύσανθος ή Χρυσαντάκος, Δίβρη.
Αθανασούλας Κωνσταντής, Ζελέχοβα Ολυμπίας.
Αθανασούλας Λάμπρος, Κράνα Ολυμπίας.
Αθανασούλοας Φώτης, Κράνα Ολυμπίας.
Αθανασούλος Ιωάννης ή Θανασούλος, Κράνα Ολυμπίας. Σκοτώθηκε στου Λάλα.
Αλαβίζος Φώτιος, Λεχαινά.
Αλεβιζόπουλος Δημήτριος, Καβάσιλα Ηλείας.
Αλεβιζόπουλος Σωτήριος, Μπράτι Μυρτουντίων Ηλείας.
Αλεβίζος Δημητράκης, Καβάσιλα.
Αλεβίζος Ιωάννης, Καλάβρυτα.
Αλεβίζος Πανταζής, Φανάρι Ολυμπίας.
Αλεβίζος Φώτης, Στρέφι.
Αλεξαντρόπουλος Χαράλαμπος, Ρώμεσι.
Αλεξόπουλος Αθανάσιος, Βυδίσοβα Τριφυλίας.
Αλεξόπουλος Αλέξης, Γαστούνη.
Αλεξόπουλος Γιωργάκης, Καβάσιλα.
Αλεξόπουλος Κωνσταντίνος, Σκληρού Ολυμπίας.
Αλετράς Νικόλαος, Λεχαινά.
Αλμπάνης Αναστάσιος, Δίβρη Ηλείας.
Αμπαριώτης Πολυχρόνης του Γεωργίου, Ανδρίτσαινα.
Αμπαριωτόπουλος Αθανάσιος, Ανδρίτσαινα.
Αμπατιέλος Σπυρίδων, Κεφαλλονιά.
Αναγνώστης Γαρουφάλης, Στρέζοβα.
Αναγνωστόπουλος ή Κρεκουκιώτης Ιωάννης, Κρεκούκι Ηλείας.
Αναγνωστόπουλος Σπήλιος, Δίβριτσα Γορτυνίας.
Αναγωστόπουλος Θύμιος, Μουστενίτσα.
Αναγωστόπουλος Ιωάννης, Βούναργο.
Αναγωστόπουλος Ιωάννης, Κρεκούκι.
Αναγωστόπουλος Κωνσταντής.
Αναγωστόπουλος Κωνσταντίνος, Δερβινή.
Αναγωστόπουλος Κωνσταντίνος, Δίβρη.
Αναγωστόπουλος Παναγιώτης, Αμπελιώνα.
Αναγωστόπουλος Παναγιώτης, Αρβανίτι.
Αναστασάκης Κωνσταντίνος, Γαστούνη.
Αναστασάκος Κωνσταντίνος, Βαρθολομιό.
Αναστασόπουλος Γεώργιος, Ζελέχοβα.
Αναστασόπουλος Αδάμης, Σκληρού Ανδρίτσαινας.
Αναστασόπουλος Αθανάσιος, Μπρούμα.
Αναστασόπουλος Αλεξανδρής, Μάτεσι.
Αναστασόπουλος Γεώργιος, Νουσά.
Αναστασόπουλος Διονύσιος, Σμύλα.
Αναστασόπουλος Δράκος, Σμύλα.
Αναστόπουλος Γεώργιος, Δέλγα.
Αναστόπουλος Φωτεινός, Ρίσοβο.
Ανδρεόπουλος Αγγελής, Μαρκόπουλο Τραγανού.
Ανδρικόπουλος Αναγνώστης, Δίβρη.
Ανδρικόπουλος Ανδρέας, Σαβάλια.
Ανδρικόπουλος Γεώργιος, Κούμανι.
Ανδρικόπουλος Ευστάθιος, Δίβρη.
Ανδρικόπουλος ή Κριτζέλης Αλέξης, Μοφκίτσα.
Ανδρικόπουλος Θανάσης, Δούκα.
Ανδρικόπουλος Θεόδωρος, Καβάσιλα.
Ανδρικόπουλος Κωνσταντίνος, Καβάσιλα.
Ανδριόπουλος Γεώργιος, Λάβδα.
Ανδριόπουλος Σπύρος, Ρόβια.
Ανδρόπουλος Ευστάθιος, Δίβρη.
Ανδρουτσόπουλος Αναστάσης, Δίβρη.
Ανδρωνιότης Πάνος, Σινούζι.
Αντωνίου Κωνσταντίνος, Δούκα.
Αντωνόπουλος Γεώργιος, Μπάρτζελι.
Αντωνόπουλος Κανέλλος, Τόγια.
Αντωνόπουλος Παναγής, Ανδρίτσαινα.
Αντωνόπουλος Πανγιώτης, Δίβρη.
Αντωνόπουλος Τάσης, Σκληρού Ανδριτσαίνης.
Αποστολόπουλος Αθανάσιος, Αγουλινίτσα.
Αποστολόπουλος Βασίλειος, Αγουλινίτσα.
Αποστολόπουλος Γεώργιος, ιερέας Βερβίτσα.
Αποστολόπουλος Ιωάννης, ιερέας Κακαλέτρι.
Αποστολόπουλος Μίχος, Κακαλέτρι.
Αρβανιτάκης Θεοφίλης, Βούναργο.
Αρβανίτης Αθανάσιος ή Σαμπάς, Στρέζοβα.
Αργυρόπουλος Αργύριος, Γκρέκα.
Αργυρόπουλος Ασημάκης, Ανδρίτσαινα.
Αργυρόπουλος Ασημάκης, Σκληρού Ολυμπίας.
Αργυρόπουλος Γιωργάκης, Πλατιάνα.
Αργυρόπουλος Δημητράκης, Κερτίζα.
Αργυρόπουλος Δημήτριος, Δίβρη.
Αρμπουνιώτης Σωτήριος, Βρθολομιό.
Αρμπουνιώτης Χρήστος, Αμπελιώνα.
Ασημακόπουλος Ανδρέας, Αμπελιώνα.
Ασημακόπουλος Δημήτριος, Μπρούμα.
Ασημακόπουλος Διονύσιος, Τζόγια.
Ασημακόπουλος Κωνσταντίνος, Ψάρι.
Βαβίλης Γεώργιος, Μπεντένι Ωλένης.
Βαλογιάννης Παναγής, Τσίπιανα.
Βασιλόπουλος Παναγιώτης, Ανδρίτσαινα.
Βασιλόπουλος Χρήστος, Κούλουγλι.
Βέρροιος Ασημάκης, Δίβρη.
Βλάσης Παναγιώτης, Αγουλινίτσα.
Βλαχογεωργακόπουλος Αβράμης, Δούκα.
Βλάχος Δημήτριος, Ρίσοβο.
Βούλγαρης Ιωάννης, Λουκάβιτσα.
Βουραζάνης Κωνσταντής, Κάστρο.
Βουτζιώτης Αποστόλης, Νεμούτα.
Βρυνιώτης Ντίνος, Σκουροχώρι.
Βρυσιώτης Αντώνιος, Αγουλινίτσα.
Βωβός Δημήτριος, Γκρέκα.
Γαβριήλ Γιανννάκης, Βολάντζα.
Γαβρογιάννης Γεώργιος, Νούσα.
Γαλανάκος Κωνσταντίνος, Γαστούνη.
Γαλανόπουλος Γεώργιος.
Γαλανόπουλος Πέτρος, Λεχαινά.
Γαλανόπουλος Πέτρος, Μπράτι.
Γαλίφας Γεώργιος Δίβρη.
Γαργαλιάνος Αναγνώστης, Σκουροχώρι.
Γαριός Γεώργιος, Λεχαινά.
Γατόγαμβρος Αναγνώστης, Γαστούνη.
Γερασιμόπουλος Γεώργιος, Καβάσιλα.
Γερασιμόπουλος Τάσης, Καβάσιλα.
Γεωργακόπουλος Αναστάσιος, Μαλίκι.
Γεωργακόπουλος Θεόδωρος, Μάτεσι.
Γεωργακόπουλος Ιωάννης, Κάτω Λουκάβιτσα.
Γεωργακόπουλος Ιωάννης, Πυρί Πηνείας.
Γεωργακόπουλος Κωνσταντίνος, Γιάρμαινα.
Γεωργακόπουλος Παρασκευάς, Μηλιές.
Γεωργακόπουλος Σάββας, Λεχαινά.
Γεωργακόπουλος Σταύρος, Καλύδωνα, εφονεύθη στην μάχη του Λάλα.
Γεωργαντάς Νιαρχόπουλος, Λαγκάδια Γορτυνίας.
Γεωργιόπουλος Αγγελής, Κούμανι.
Γεωργιόπουλος Γεώργιος, Ανδραβίδα.
Γεωργιόπουλος Ηλίας, Μακρίσια.
Γεωργιόπουλος Ιωάννης, Αγουλινίτσα.
Γεωργιόπουλος Νικόλαος, Ανδραβίδα.
Γεωργίου Δημήτριος, Παπαδά Λυκουρίας.
Γεωργόπουλος Ανδρικάκης, Στρέζοβα.
Γεωργόπουλος Γεώργιος, Καρδιακαύτι.
Γεωργόπουλος Διονύσιος, Αγουλινίτσα.
Γεωργόπουλος Ηλίας, Ρίσοβο.
Γεωργόπουλος Θάνος, Σκληρού Ανδρίτσαινας.
Γεωργόπουλος Ιωάννης, Κούμανι.
Γεωργόπουλος Παναγής, Καράτουλα.
Γεωργόπουλος Παναγιώτης, Δερβινή.
Γιάκουμος Μάρκος, Κελεβή.
Γιαλάκης Αποστόλης, Κάτω Λουκάβιτσες.
Γιαννακόπουλος Αγγελής, Γιάρμαινα.
Γιαννακόπουλος Αγγελής, Μπάρτζελι.
Γιαννακόπουλος Αδάμης, Βρεστό.
Γιαννακόπουλος Αναστάσιος, Αγουλινίτσα.
Γιαννακόπουλος Αντώνιος, Γερμουτζάνι.
Γιαννακόπουλος Διονύσιος, Καβάσιλα.
Γιαννακόπουλος Κωνσταντίνος, Μπαλί Πηνείας.
Γιαννακόπουλος Παναγής, Μπαλί Πηνείας.
Γιαννακόπουλος Στάθης, Βρεστό.
Γιάνναρος Γεώργιος, Άνω Λουκάβιτσα.
Γιάνναρος Δημήτριος, Λουκάβιτσα.
Γιάνναρος Χρήστος, Δίβρη.
Γιαννικόπουλος Χρήστος, Γαστούνη.
Γιαννικόπουλος Χρήστος, Καβάσιλα.
Γιαννίκος Παναγιώτης, Καβάσιλα.
Γιαννόγαμπρος Νικόλαος, Σμύλα.
Γιαννόπουλος Δημήτριος, Αγουλινίτσα.
Γιαννόπουλος Αναστάσιος, Σκλήβα Πηνείας.
Γιαννόπουλος Γεώργιος, Σκλήβα Πηνείας.
Γιαννόπουλος Δημήτριος, Κλεινδιά.
Γιαννόπουλος Δημήτριος, Μουστενίτσα.
Γιαννόπουλος Δημήτριος, Σκληρού Ολυμπίας.
Γιαννόπουλος Διονύσιος Λεχαινά….
…………………………………………………
Σημείωση: Αν κάποιος πατριώτης ή φίλος, ενδιαφέρεται για περισσότερα στοιχεία ορισμένων προσώπων μπορούμε να τα δώσουμε. Επίσης όποιος έχει στοιχεία και θέλει να βοηθήσει μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Ευχαριστούμε!
Α/Α Άρθρου: | 437 |
Κατάσταση | Δημοσιευμένο/α |
Εμφανίσεις | 2095 |
Αναθεωρημένο | 16 Φορές |
Δημιουργήθηκε | Πέμπτη, 24 Ιούνιος 2010 02:59 |
Τροποποιήθηκε | Τετάρτη, 06 Απρίλιος 2011 13:36 |