Επέτειος 1821, τραγουδάει ο Πέτρος Μάρρας στο μνημείο πεσόντων στο Δούκα
Τραγούδια από την επέτειο του 1821 στο Δούκα Ηλείας που μας έστειλε ο φίλος και συνοδοιπόρος στον «Ωλονό» Τάσος Καραμέρος από το Λάλα Ηλείας.
Τραγούδι: Πέτρος Μάρρας από την Βίλια της Νεμούτας Ηλείας.
Των Κολοκοτρωναίων... !
Στ' Αναπλιού το Παλαμήδι...!
Τα ρουπακόφυλλα (και ο Τσαπής)
Γινόταν στο Αντρώνι ο γάμος κάποιου παιδιού του Μηνά του οποίου η γυναίκα, η Αικατερίνη ήταν αδελφή των Πριμπαίων από του Κούμανι.
Στο γάμο ήσαν καλεσμένοι και πήγαν οι Πριμπαίοι, ο Νίκος του Κουτσογιώργη, ο Δημήτρης του Μαζαράκα, ο αδελφός του ο Νιόνιος κι άλλοι.
Έγιναν τα στέφανα στην εκκλησία και κατόπιν οι συμπέθεροι πήγαν στο σπίτι της νύφης για να πάρουν τα προικιά. Εκεί σε μια παρέα ήσαν ολόγυρα αρκετοί Ανδρωναίοι μερικοί Κουμαναίοι κυρίως από τους Πριμπαίους.
Οι Πριμπαίοι είναι γεγονός ότι είναι μεγαλοκούφαροι και αρκετά ευτραφής κάτι που το παρατήρησε ο Τσιαπής ο Καλιγάρης, ένας από τους Αντρωναίους και τους λέει:
-Ρε σείς οι Κουμαναίοι, είστε ούλοι όφια (= θηρία), Μπόγρηδες, και τους έδειχνε έναν - έναν. Με τις κοιλιές σας, τα κόκκινα μάγουλα σας, τα πεζούλια σας. Και συνέχισε;
Εμείς, οι κακόμοιροι οι Αντρωναίοι, σαν καψαλισμένες ρέγγες είμαστε! Μας έφαγε το ξινάρι εμάς στη Λακανάστα…
Σώπα Τσιαπή, του λέει μετά από λίγο ο Νίκος του Κουτσογιώργη. Μη βλέπεις τις κοιλιές μας… Γιομάτες ρουπακόφυλλα* είναι. Μπαφούσηδες είμαστε και εμείς, σαν τα παλιάλογα πόχουν τεχνοφέσι… Και συνέχισε:
Κανένας κι από μας δεν είναι καλά…
ΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΤΟΥ ΧΑΒΑΡΙΟΥ…ΕΝΑ ΚΑΛOΘΑΜΕΝΟ ΜΥΣΤΙΚΟ…!
Ο Πανάγος Δούλας και τα τραγιά
Ο Πανάγος Δούλας από το Λάλα είχε φορτηγό και εξυπηρετούσε σε διάφορες μεταφορές τους Λαλαίους και τα γύρω χωριά με το αζημίωτο.
Μια μέρα που είχε δρομολόγιο προς τον κάμπο, τον σταμάτησε η αστυνομία στις Καρούτες και τον ρώτησε τι έχει φορτωμένο στην καρότσα;
-Κάτι τραγιά έχω τους λέει, και τα πάω για σφάξιμο στο σφαγείο.
Απάνω είχε τους παπάδες από το Λάλα και τα περίχωρα αλλά και τους άλλους που τους είχε μαζέψει από τα βουνά, από τον Αστρά, την Μοστενίτσα, την Δίβρη, το Κούμανι, την Γιάρμενα, την Πέρσαινα, την Ντάρτιζα, την Νεμούτα και από παρακάτω και τους πήγαινε στον Πύργο στη σύναξη που είχε συγκαλέσει ο Αθανάσιος, ο τότε Δεσπότης την δεκαετία του 70 όταν δεν “ευλόγαγε” ΙΧ.
Αφήγηση του Πανάγου στον Γιώργο Μαρκόπουλου στο καφενείο στο Λάλα, το 1985.
Υγ. Παράκληση προς στους φίλους Λαλαίους, μια φωτογραφία του αείμνηστου Πανάγου.
Λέξεις με α΄ συνθετικό την Τουρκιά που καλά κρατεί…!
Γράφει, ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Κατά την διεξαγωγή της έρευνας εδώ, συλλογή και καταγραφή λαογραφικών θεμάτων, συναντάμε λέξεις, ονομασίες κ.λπ. που είναι σύνθετες με πρώτο συνθετικό που δηλώνει, τούρκικη προέλευση ή κάτι σχετικό με την Τουρκιά.
Οι περισσότερες από αυτές, είναι λέξεις που έφτιαξαν οι ραγιάδες και έμειναν ως κατάλοιπα της πολύχρονης τουρκοκρατίας στον τόπο μας.
Επίσης πολλά τοπωνύμια έχουν λάβει και αυτά την ονομασία από την εποχή της τουρκοκρατίας, όπου ήσαν υπό την ιδιοκτησία ή χρήση των Τούρκων.
Όλες αυτές τις λέξεις έμειναν τόσα χρόνια μετά και θα είναι δύσκολο να αποβάλουμε από την γλώσσα μας.
-Βρωμότουρκος, ο = ο άπιστος, ο εχθρικός άνθρωπος.
-Ευρωπαϊκή & Ασιατική Τουρκία, = η Τουρκία είναι η χώρα που υπάρχει σε δύο Ηπείρους, την Ασιατική στην Ασία και την Ευρωπαϊκή στην Ευρώπη και τις χωρίζει ο Βόσπορος
-Μισότουρκος, ο = αυτός που έχει γονείς από διαφορετικά Έθνη, από το ένα να είναι Τούρκος.