Καταγραφή Κώστας Παπαντωνόπουλος
Λούστρος ονομάζεται ο πλανόδιος που το επάγγελμά του είναι να βερνικώνει και να γυαλίζει παπούτσια περαστικών. Στη δουλειά του ο λούστρος χρησιμοποιεί ένα κασελάκι που μέσα έχει τα βερνίκια και τις βούρτσες για το γυάλισμα των παπουτσιών. Συνήθως την εργασία του λούστρου την έκαναν μικρά παιδιά ή έφηβοι και κάποιοι που επέλεγαν αυτό το επάγγελμα ως ευκαιριακή εργασία. Η αμοιβή τους ήταν ελάχιστη καθώς ο εκάστοτε πελάτης τους έδινε ότι ήθελε που ξεκίναγε από μία - δύο δεκάρες.
Στην ορεινή Ηλεία, Αχαΐα, Γορτυνία, λούστρος σαν επάγγελμα δεν υπήρχε αλλά την λέξη την χρησιμοποιούσαν για να χαρακτηρίσουν τον αλήτη, τον ανήθικο, και γενικότερα τον παλιάνθρωπο.
Εδώ όμως δεν θέλουμε να θίξουμε αυτό το λιτό και ωραίο επάγγελμα που έκαναν πάρα πολλοί για να ζήσουν τις οικογένειές του αλλά και των νεαρών που πάλευαν μέσα στην φτώχεια τους να επιβιώσουν. Ασχέτως αν οι πλούσιοι τους υποτιμούσαν, πολλές φορές με την φράση: «Α ρε λούστρο!»